Bakens aan het meer

Langs de Zuidrand van het Tjeukemeer liggen drie dorpen: Echten, Oosterzee-Gietersebrug en Oosterzee-Buren. Elk met een lange bestaansgeschiedenis die terugvoert naar de turfwinning in de aanpalende Commissiepolle. De dorpen kennen hoofdzakelijk lintbebouwing langs de doorgaande (N)weg; langs de hierop haaks staande vaarten – transportwegen voor de turf – is ook lintbebouwing te vinden. Op de kruisingen van weg en water ontstonden de dorpsgemeenschappen en dijde de bebouwing zich over tijd rondom uit. De bebouwing langs weg- en vaarlint zijn dus de oudste. Hier is in de loop der tijd het nodige bijgebouwd en vervangen, waardoor een gevarieerd, en niet erg samenhangend, straatbeeld is ontstaan. 

In deze linten bevinden zich enkele pareltjes: historische gebouwen die de tand des tijds hebben overleefd, en veelal gekwalificeerd zijn als Rijksmonumenten. Ik ben begonnen een serie te wijden aan deze iconen. Dit startte met het maken van een selectie, die een mooie doorsnede geeft van het soort bebouwing: een gemaal, een boerderij, een koopmanshuis, en – uiteindelijk – twee kerken. Ik heb van elk van deze bouwwerken (historisch) beeldmateriaal verzameld en dit bestudeerd. Vervolgens ben ik al tekenend vanuit de maten en verhoudingen gaan speuren naar de geometrische samenhang.: waar tegenwoordig veel gebouwen naar ratio of op gevoel wordt ontworpen, ligt in de oudere bouwkunst geometrie en daarmee samenhangende regels – verhoudingen – samen, zoals de Gulden Snede. De analyse helpt me vat te krijgen op de verhoudingen en compositie – voorname ontwerpelementen – van de gebouwen.

Vanuit de analyses ben ik gaan werken aan de aanzichttekeningen. Daarbij onderzoek ik ook het overhoeks tonen van de gevels, om zo de gebouwen diepte te geven.  Hieronder staan de vijf geselecteerde bouwwerken afgebeeld middels een studieschets.

 Boerderij                   Herenweg 87,         Oosterzee-Gietersebrug   1876

 Martinuskerk                   Buren 27-29           Oosterzee-Buren             1860

 Koopmanshuis                   Buren 19                 Oosterzee-Buren             1782

 Sint Laurentiuskerk                   Hoofdweg 30               Echten                               vanaf 1245

 Gemaal van Echten   Hoofdweg 27                 Echten                                   1913